İklim değişikliğinin yaklaşmakta olan risklerinin kendilerini her gün hissettirdiği bir dünyada, çift yönlü bir gerçeklik ortaya çıkmaktadır: kadınlar her ne kadar iklim değişikliğinden orantısız bir şekilde etkileniyor olsalar da, müdahale çabalarına öncülük etmek için de benzersiz bir konumdadırlar. İklim kaynaklı felaketin sonucunda, istikrarlı ve sağlıklı ekosistemlere doğrudan bağlı olan ve çoğunlukla kadınlar tarafından üstlenilen geçim kaynakları alt üst olmaktadır. Birçok kadın topraklara, barınacak bir yere ve ayrıca mali desteğe veya yardıma erişimlerini kaybetmektedir. Kadınların potansiyellerini tamamıyla gerçekleştirmede hâlihazırda yetersiz kalan toplumlarda, savunmasızlıklar derinleşmektedir. Bununla birlikte, kadınlar yalnızca kurban da değildirler. İçgörüleri, insan deneyiminin yelpazesini oluşturmakta ve gerçekliğin daha eksiksiz bir resminin oluşturulmasını sağlamaktadır. Genellikle geniş çevrelerle bağlantısı olan kadınlar, toplumsal gelişimin, toplum temelli çözümlerin ve seferberliğin ayrılmaz bir unsurudurlar. İster iktisadi düşüncede liderler, politika yapıcılar, iklim aktivistleri, küçük toprak sahibi çiftçiler olarak veya ister çok sayıda başka kapasite aracılığıyla olsun, dünya çapındaki kadınlar, iklim eylemi, doğal kaynak yönetimi, gıda güvenliği ve sürdürülebilir çözümlere yönelik bilimsel inovasyonla ilgili konularda önemli katkılar sunmaktadırlar. Genç veya yaşlı olsun, kadınların deneyimleri, insanlığın evini, şimdiki nesli ve gelecek kuşakları koruma konusunda derin bir içgörü sunmaktadır. Kadınların potansiyelinden tam olarak yararlanılmasını sağlamak, en az iki cephede hareket gerektirecektir: kadınların liderlik rollerindeki varlıklarını artırmak ve toplum yaşamına daha anlamlı bir şekilde katılmaları için koşullar yaratmak.

Artan iklim risklerinin ortasında, aile, toplum, yerel yönetim, şirket veya millet içinde olsun geniş toplumun her düzeyinde kadın liderliğinin benimsenmesinin ve teşvik edilmesinin insanlığa ne kadar fayda sağladığı giderek daha net hale gelmektedir. Kararlılık ya da rekabetçilik gibi sıklıkla eril olarak nitelendirilen liderlik özellikleri, sıklıkla dişil olarak nitelendirilen iş birliği ile kapsayıcılığa yatkınlık ve başkalarını önemseme ile kendini düşünmeme mizacıyla dengelenmedikleri takdirde sınırlı olduklarını kanıtlamışlardır. Daha uzun vadeli çıkarlara öncelik verme, gelecek nesillerin refahını göz önünde bulundurma ve politikaların insani etkilerini daha geniş bir şekilde araştırma eğilimi, daha dirençli toplumlar inşa etmek için çevreye duyarlı programlar ve stratejiler geliştirmede gerekli araçlar olarak giderek daha fazla kabul görmektedir. Elbette bu özellikler, liderler tarafından cinsiyetten bağımsız olarak sergilenebilir. Ancak kadınların liderlik rollerine katılımlarını arttırarak, bu gibi nitelikler, liderlik kültürünü daha tutarlı bir biçimde şekillendirmekte ve uygulamadaki stratejileri nitelendirmektedir. 

Kadınların yönetimin farklı seviyelerine ve çeşitli toplumsal rollere katılımları için fırsatlar yaratmak, deneyimlerinin önemli kararları giderek daha fazla etkilemesini sağlamada kritik bir öneme sahip olurdu. Bununla birlikte, anlamlı katılımın tam olarak ifade bulması için, cinsiyet eşitliği ilkesine bağlılığın yönetimsel süreçlere bilinçli olarak örülmesi ve kurumsal sistemlerin adil ilişkilere yol açacak şekilde yeniden yapılandırılması gerekecektir. Kadınların karar alma ortamlarını şekillendirmeye aktif katılımları için olanaklar sağlanması gerekecektir. Bakış açılarının çokluğunun ve çeşitliliğinin, toplumun meydan okumalarına dair etkin bir şekilde araştırma yapılabilmesi için bir ön koşul olduğunun kabulünün, her türlü müzakere ortamını nitelendirmesi gerekecektir. Bu, tarih boyunca erkeklerin egemen olduğu ortamları kapsayıcı ortamlara dönüştürme işinin bir parçasını teşkil edecektir, öyle ki buralarda herkes katılım için teşvik edildiğini hissetsin ve erkekler bir anlayış ruhuyla güdülenerek kadınlarla canı gönülden meşveret etmeyi ve onlarla uyum içinde hareket etmeyi öğrensin. Her biri topluma yaptıkları ayırt edici katkılardan dolayı değer görmeye başladıkça, herhangi bir toplumun dirençliliği için son derece kritik olan güvene dayalı temeller, bireyler arasında ama aynı zamanda herkesin iyiliğine adanmış kurumlar içinde de giderek daha görünür hale gelebilir. O halde, yönetim sistemleri içerisinde daha olgun ilişkiler kurmak, iklim değişikliğinin etkilerine yanıt verebilecek politikalar geliştirmede hem bir süreç hem de bir sonuç haline gelmektedir.

Kalıcı dönüşüm olması için, toplumun cinsiyet eşitliğine kendini topyekûn adaması ve hayatın her alanında dinamik bir ortaklık içindeki kadınlar ve erkekler tarafından şekillendirilen bir kamusal yaşam inşa etme taahhüdünün kök salması gerekecektir. Küresel düzeyde, adalet, hakkaniyet ve haysiyet ilkeleri ile kılavuzlanan uluslararası politikaların yanı sıra yerel deneyim yoluyla kazanılan içgörüleri sistematikleştirmekle görevli küresel kurumların ortaya çıkması, eşitlik kültürüne zemin hazırlamada vazgeçilmez olacaktır. O halde, cinsiyet eşitliğini geliştirme çalışmaları, uluslararası olduğu kadar yerel bağlamda da sürdürülmelidir. Örneğin Dili, Timor-Leste’de, yıkıcı bir kasırgadan altı ay önce birleşik bir toplum yaşamı modeli oluşturmaya yönelik çabalar, toplumun dirençliliğine katkıda bulunmuştur. O toplumun üyelerinden biri, şunları ifade etmiştir: “O kısa süre içinde bir bütün olarak nasıl hizmet edebileceğimiz hakkında çok şey öğrendik. Her gün harekete geçiyor, yansıma yapıyor ve bir sonraki gün için plan yapıyoruz.” İlerleme kavramına dair toplumda yerleşmiş olan kanılardan uzaklaşarak geliştirilen bu iş birliği hâli, kasırgadan sonra gıda ve diğer temel ihtiyaçları dağıtmak üzere destek yapıları oluşturmak için gereken becerilerin ve ağların geliştirilmesine yardımcı olmuştur. Herhangi bir ücret beklentisi olmadan, dışarıdan gelecek yardıma erişimin kesilmiş durumda olduğu 13 köy ve mahallede 7.000’den fazla insana yardımcı olmuşlardır. Okcheay, Kamboçya'da ise, topluma kolektif olarak hizmet etmeleri konusunda kendilerini güçlendiren ahlaki ve ruhani programlara katılan gençler, yerel bir ağaç dikme projesi gerçekleştirmiş ve bu ağaçlar, yollarının bir bölümünü bir yıl sonra başlayan şiddetli sellerin sebep olduğu toprak erozyonundan korumuştur. Bu çabalar, basit olmakla birlikte, kapsayıcı ve birleşmiş toplumlar geliştirmenin yalnızca dayanma ve hayatta kalma isteğine değil, aynı zamanda kelimenin en yüksek anlamıyla yaşama isteğine de katkıda bulunabileceği yollara dair parıltılar sunmaktadır.

Küresel arenanın bir yapı taşı olan toplum; alternatif, kapsayıcı ve iş birliğine dayanan yaşam biçimlerinin ifade bulabileceği, erkeklerin kadınları samimi bir biçimde eşit ortaklar olarak görmeye başladıkları ve hepsinin liderlik becerilerini geliştirmek için güçlendirildiği bir alan sağlayabilir. Cinsiyet eşitliği ilkesini herkesin iyiliği için her koşulda uygulamayı öğrenmekte olan toplumlar uluslararası düzeyde büyüyen bir bilgi birikimine katkıda bulundukça, temelden inşa edilmekte olan yeni toplum yaşamı kalıpları daha büyük bir küresel girişim içinde kendilerine yer bulmaya başlamaktadır. Böyle bir süreç çeşitli biçimler alabilir. Kendine düşen kısmı olarak dünya çapındaki Bahai toplumu, iş birliği yaptığı diğerleriyle birlikte, kadınların katılımının önünde duran önyargı engellerini yıkmak için ruhani ilkelerin toplum yaşamına uygulanışına dair öğrenme elde etmektedir. Ahlaki eğitim programları aracılığıyla, birlik ve kardeşlik tutumları genç yaşlardan itibaren aşılanmaktadır ki katılımcılar birbirlerini toplumlarının iyiliği için çalışan değerli müttefikler olarak görsünler. Bu sürecin kalbinde kapasite inşa etme kavramı yer almaktadır, bu da katılımcıların geniş toplumlarının maddi, sosyal ve ruhani gerçekliklerini daha iyi anlama ve hizmetten edinilen tatmin duygusu ile gelişim yollarını kolektif bir biçimde çizerken sonraki adımları tasarlama becerilerinin arttırılmasıdır. Bu amaca yönelik olarak, bireylerin meydan okumaları üzerinde yansıma yaptıkları, yapıcı yanıtları belirledikleri ve yaşamın anlamı ile ilgili daha derin soruları araştırdıkları ortamlar organik bir şekilde ortaya çıkmıştır. Bu ortamlar, zor zamanlarda umudun ifade bulduğu ve dayanışma bağlarının güçlenebileceği meydanlar olarak hizmet edebilir. Yukarıda belirtilen örnekler, bir toplumu nitelendiren kapasite, tutum ve niteliklerin, sıra dışı olaylar veya devam eden çevre sorunları karşısında o toplumun dirençliliğini güçlendirebileceğini göstermektedir.

Birleşmiş Milletler böyle bir eşitlik kültürünün uluslararası düzeyde neye benzeyebileceğini gözler önüne sermek için eşsiz bir konuma sahiptir, bunun vasıtaları örneğin kurumları arasında açık müzakere alanları yaratmak, cinsiyet eşitliği ve kapsayıcılık ile ilgili çeşitli süreçleri birbiri ile uyumlu hale getirmek ve iç yapısının bu ilkeleri nasıl giderek daha fazla yansıtabileceğini öğrenmektir. BM ayrıca uluslararası politika çerçevelerini şekillendirmede ve cinsiyet eşitliğinin zorunluluğuna dair daha fazla takdiri besleyen girişimlere destek olacak finansmanı teşvik etmede de şüphesiz kritik öneme sahip olacaktır. Ayrıca, her seviyedeki aktörler tarafından yaratılan bilginin paylaşımını kolaylaştırabilecektir. Bu bağlamda, kadınların anlamlı katılımlarını sağlamak için kurumsal ve toplumsal düzenlemelerin nasıl yeniden yapılandırılabileceği ve felaketin eşiğinde olunsa dahi birleşmiş geniş toplumların nasıl oluşturulabileceği gibi önemli hususlar, bu Komisyon gibi uluslararası ortamlarda periyodik olarak tekrar tekrar ele alınabilir. 

Dünyanın durumu şu evrensel hakikate işaret etmektedir ki, insanlığın kolektif deneyimleri ortaktır ve etkili yanıtlar, bakış açıları yelpazesinin tamamının her yönetim seviyesinde temsil edilmesini gerektirir. Toplum yaşamının ve kurumsal düzenlemelerin daha olgun ifadelerinin, kadınların yerel zorluklar ve küresel felaketler karşısında etkili baş aktörler olarak liderlik etmelerini mümkün kıldığı örnekler ortaya çıkmaya başlamaktadır. Kolektif değerleri ve bunların altında yatan varsayımları yeniden tanımlamak için derin fırsatların bulunduğu an tam da çalkantı zamanlarıdır. İklim değişikliğinin ortaya çıkardığı meydan okumalar, hem kapsayıcı yönetim biçimlerine yönelik yeni yaklaşımların hem de insan deneyimi yelpazesinin bütününe kapı açacak adil toplum yaşamı modellerinin benimsenmesi için katalizör görevi görmelidir.

Pekin Deklarasyonu ve Eylem Platformunun yirmi beşinci yıldönümü, cinsiyet eşitliğinin tam olarak ifade edilmesini engelleyen toplumsal yapıları ve güç dinamiklerini analiz etmek için özel bir fırsat sunmaktadır. Hiç şüphesiz, kadın haklarının yasal ve ilkesel çerçevelerdeki gelişimi ve birçok ülkede kız çocuklarının eğitime erişiminin yaygınlaştırılması da dâhil olmak üzere, birçok alanda önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Aşılan kilometre taşlarının belki de en önemlisi, kadınlarla erkeklerin eşit olduğunun hemen hemen tüm dünyada kabulünde kendini göstermiştir. Ancak eşitlik ideali genel olarak kabul edilmekte ise de, bu idealin yaşamın bütün yönlerinde ifade edilmesi, gerçekleşmekten oldukça uzaktır. Gerçekten de, önceki kazanımların güvenceye alınması konusunda dünyanın çeşitli bölgelerinde yakın geçmişte yaşanan bazı gerilemeler, kadınların ilerlemesini engelleyen yapıların çekişmeci yöntemlerini benimseyen çabaların kırılganlığını ortaya koymaktadır. Eşitliğin önündeki engelleri ve eşitliğin gelişmesini sağlayacak fırsatları belirleyebilmek için, toplumun mevcut düzenlenişinin derinden incelenmesi gerekmektedir. Sonuçta, cinsiyet eşitliğinin tam olarak sağlanabilmesi için, toplumun teklik, birlik ve adalet ilkelerine göre yeniden yapılandırılması şarttır.

Daha geniş bağlamından bakıldığında, kadınlara karşı yapılan ayırım hastalıklı bir toplumsal düzenin birçok belirtilerinden biridir. Tahakküm ve muhalefet dinamikleri kadın ve erkek arasındaki ilişkiler de dâhil olmak üzere, çoğu insan ilişkilerini tanımlar hale gelmiştir. Cinsiyet eşitliğine ulaşma çabaları genellikle güç mücadelesiymiş gibi yansıtılmaktadır. Güç, çekişmeli bir şekilde ifade edildiğinde, eşitsizlik, şiddet ve sömürü yaratır ve ortak yarara veya kişiler arası yarara kolaylıkla yöneltilemez. Sıfır toplamlı bir oyun olarak kurulmuş bir sistemde, sınırlı kaynaklara erişmek ve ayrıcalıklı pozisyonlara ulaşmak için kavga etmek mantıklı gelebilir. Ancak, toplumsal düzenin ulaşabileceği en üst nokta sıfır toplam paradigması mıdır? Bütün insanların aynı anda ilerleyip gelişmesine imkân veren sistemler ve yapılar yaratılabilir mi? Gücün hangi ifadeleri bu tür sistemleri ve yapıları meydana getirebilir?

Bahai öğretileri tüm insanların sürekli ilerlemekte olan bir medeniyeti daha da ileri taşımak için yaratıldıklarını ve her insanın bunu yapabilmesini sağlayacak bir dizi kutsal donanıma —bilinç, bir kalp ve bir ruh dâhil olmak üzere— sahip olduğunu tasdik etmektedir. Ruhun cinsiyeti yoktur; kadınlara karşı olan önyargıların ruhani gerçeklikte herhangi bir temeli yoktur. İnsanlık bir bütün olarak, kadınların medeniyetin her alanına katılmaktan mahrum edilmesi yüzünden son derece büyük acılar çekmiştir. Kadınlar ve erkekler, birbirinin ortakları ve meslektaşları olarak birlikte çalışmak yoluyla gücün, adil ve eşit bir toplum kurma çabalarına olanak sağlayacak türde yapıcı ifadelerinden nasıl yararlanabileceklerini öğrenebilirler. Gücün, insan ruhunun ve kolektifliğin güçlerinden yararlanmayı içeren yaratıcı ve yapıcı bir biçimi, tüm insanlığın çıkarlarını gözetecek toplumsal yapıların yeniden inşa edilmesini mümkün kılacaktır. Gücün böylesi bir biçimi, genelin kalkınmasına katkıda bulunabilmesi için bireyin kalkınmasına ve bireyin refahının sağlanabilmesi için genelin refahına fırsat tanıyacaktır. Bireyler, gruplar ve toplumlar arasında ve bireylerle toplumun kurumları arasında adil ve işbirliğine dayalı ilişki modellerinin oluşturulması son derece önemlidir.

Eğitim, insanlığın ihtiyaçlarıyla orantılı ilişki modellerinin kurulmasını mümkün kılacak temel çözümlerden biridir. Bazı eğitim modelleri çocuklara, mevcut sistemlerin zararlı normlarını ve mantığını aşılamaktadır. Doğal olarak bu, kastedilmekte olan eğitim türü değildir. Birleşmiş Milletler ve Üye Ülkeler, insanların hem zihinsel hem de ruhani güçlerini geliştirmeye özen gösteren eğitim süreçlerine yatırım yapmalıdır. Bu modeller insanlığın birliğini ve kadın erkek eşitliğini yayıp ilerletmelidir. Bu eğitim modelleri, çocukların tüm insanlara karşı içten bir sevgi; karşılarına çıkacak sorunların üstesinden zaman içinde sabır ve sebatla gelmelerine yardım edecek bir hizmet anlayışı; yerel toplumlarında var olan ve gelişimi engelleyen zararlı geleneklerin ve değerlerin dönüşümü yönünde çalışmak için harekete geçirecek türde bir gelecek vizyonu ve başka insanların bakış açılarına açık olmalarını ve kendi görüşlerine ve yaklaşımlarına katı bir şekilde bağlanmamalarını sağlayacak bir alçakgönüllülük tavrı geliştirmelerine yardım etmelidir. Çocuklara, toplumlarının diğer üyeleriyle birlikte gerçeği tarafsızca araştırabilecekleri ve kendi toplumlarının ve çevrelerinin koşullarını iyileştirecek pratik çözümler arayabilecekleri, meşverete dayalı kolektif ortamlara katılabilmeleri için birçok fırsatlar sunulmalıdır.

İnsanlığın Kolektif Güçlerinin Serbest Bırakılmasında Birleşmiş Milletlerin Rolü

1995’teki dördüncü dünya kadın kongresinden beri cinsiyet eşitliğinin ilerletilmesiyle ilgili Birleşmiş Milletlerdeki diskur çoğunlukla mevcut dengesiz yapılar içinde güce erişimin genişletilmesine odaklanmıştır. Bu süreç kuşaklar boyunca sürdürülerek pekiştirilen eşitsizlikleri tam olarak gidermekte başarısız olmuştur. Mevcut toplumsal düzenden en çok yararlananlar, değerli olduğuna inandıkları bir sistemi tamamen değiştirmek için çalışmakta isteksiz olabilirler. Bu nedenle, tüm insanlar için, toplumsal değişim süreçlerine toplumun her düzeyinde katılabilmelerini sağlayacak ortamların ve fırsatların yaratılması şarttır. Yaptıkları katkılar göz ardı edilmiş olan insan gruplarının çoğu varoluşun ruhani bir boyutuna inanmakta ve yolsuzluk, açgözlülük ve zulüm krizlerine ahlaki çözümler aramaktadır. Etikten ve ahlaktan uzaklaşılması toplumsal hastalıkları ağırlaştırmış ve gücün hem ruhani hem de maddi kaynaklarından yararlanılması durumunda sağlanabilecek olan ilerlemeyi yavaşlatmıştır. Eşitliğin sadece maddi araçlarla sağlanabileceği ve yalnızca maddi göstergelerle ifade edilebileceği düşüncesi, birçok insanın sorguladığı bir fikirdir. Maddi kaynaklar sınırlı olabilir, ama maddi olmayan kaynaklar hem sınırsızdır hem de herkese açıktır. Bunların arasında yaratıcılık ve hayal gücü, meşveret ve irade, sezgi ve içgörü ile birleşik ve uyumlu eylemin gücü sayılabilir. Birleşmiş Milletlerdeki cinsiyet eşitliği diskuru, karşılıklı fikir alışverişi ve öğrenmeye dayanan ve insan ruhunun güçlerini besleyip kanalize eden daha katılımcı yapıların yaratılmasıyla güçlendirilmiş olacaktır.

Birleşmiş Milletlerde kararlaştırılan hedeflerin ve çerçevelerin başarıyla uygulanması sadece yerel eylem sayesinde mümkündür. Eğer eylemin birincil alanı yerel toplumlar ise, toplum üyeleri kendi refah ve esenlikleriyle ilgili karar verme süreçlerinin dışında bırakılamazlar. Kendi toplumlarında eşitliğin ilerletilmesi sürecinin belirlenmesinde kadınların kilit bir söz hakkına sahip olmaları özellikle çok önemlidir. Erkekler, insanlığın refahının kadınların tam katılımına bağlı olduğunu kabul ederek, kadınların katkılarını memnuniyetle karşılamalı ve hatta özellikle talep etmelidirler. Ulusların, halkların ve toplumların esenlikleriyle ilgili kararların verildiği ortamlara ve süreçlere kadınların tam anlamıyla katılmaları şarttır. Bu, yönetimin her düzeyindeki vizyonlarda ve bakış açılarında, bütün insanların esenliğinin ancak ve ancak dünya liderlerinin insanlığın bir bütün olarak iyileştirilmesine sarsılmaz bir şekilde taahhüt vermeleriyle sağlanabileceğine dair sağlam bir inançtan güç alan, temel bir değişim gerektirmektedir. Kalıcı cinsiyet eşitliği ancak, insanlığın çıkarlarına hizmet etmeyen modası geçmiş inançların, kültürel normların ve uygulamaların terk edilmesiyle ve var olan güçlerin üzerine inşa edilerek sağlanabilir.

Cinsiyet eşitliğini daha güçlü bir şekilde tesis etmek için, Birleşmiş Milletlerin, hükümetlerin ve sivil toplumun önümüzdeki yirmi beş yıl içinde ne gibi inançlar, normlar ve uygulamalar benimsemesi gerekecektir? Gücün mevcut çekişmeci ifadeleri artık bir işe yaramıyorsa, kullandığımız araçların varmak istediğimiz sonuçlarla tutarlı olmasını nasıl sağlayabiliriz? Nihayetinde adil, çeşitliliğe sahip ama birleşmiş, aynı zamanda bütün sakinlerine büyüme ve gelişme fırsatları sağlayan sağlıklı bir dünya istiyoruz. Böyle bir dünya ancak kadınlar erkeklerle bunun mümkün olması için omuz omuza çalıştığı takdirde meydana gelebilir.

İngilizce orijinalinden tercüme edilmiştir.

Dünya liderleri çok çetin bir yük taşımaktadır. Toplumlarını kendilerine tercih ederek ve benliğe vurgu yapıp güç dengesizliğini teşvik eden modası geçmiş modelleri reddederek, vatandaşlarının esenliğini sağlamak zorundadırlar. Doğru soruları sormalı ve en önemlisi bu soruları cevaplamaya başlamalıdırlar. Örneklendirecek olursak, ekonomik sistemimizin hangi unsurları onu son derece işlevsiz hale getirmektedir? Katılımları herkesin yararına iken kadınların büyük çoğunluğu neden anlamlı kararlar almanın dışında tutulmaktadır? Milletlerin istikrarını tehlikeye atan büyüyen eşitsizlik dalgasını nasıl durdurabiliriz? Onlara her türlü fırsatı vererek bizlerin de yürümüş olduğuna nazaran,  daha az tehlike içeren ve daha anlamlı bir yolda yürümeleri için, yetişmekte olan nesillerin refahına nasıl yatırım yapabiliriz?

Kadın ve erkek eşittir ve her zaman eşit olmuştur. Bu, dünya tarihinin uzunca bir dönemi boyunca, erkeklerin gelişim ve katılımını çokça zamandır kadınlarınkine tercih eden, dengesiz sistem ve yapılar nedeniyle bastırılmış ruhani bir gerçektir. Kadın erkek eşitliği giderek daha fazla kabul görürken bu durum, kadın erkek eşitliğinin hayatın her alanındaki ifadesinin önünü tıkayabilen engelleri otomatik olarak yok etmez. Bu vesileyle, dünyadaki değişen iş ortamlarındaki kadınların ekonomik olarak güçlendirilmesi konusunu görüşmek üzere Üye Ülkelerin toplandıkları bu komisyonda, aynı anda hem ekonomik faaliyetin amacı hem de gerçek gelişmenin sonucu olarak kabul ettiğimiz refahın doğası hakkında, bazı görüşler sunmak istiyoruz.

Eğitime erişim ve kadınların erkeklerle yan yana geliştiği ortamların yaratılması konusunda önemli gelişmeler kat edilmiş olmakla beraber,  daha başarılacak çok şey vardır. Sistemleri etkileyen yapısal adaletsizlik, insanlığı kriz üstüne krizin içine çekerken kadınların potansiyelini bastırmaya devam etmektedir. Bu eşitsizlikler, toplumun dokusundan tamamıyla sökülüp atılmadıkça, insanlık, bugün modern yaşamın büyük bir kısmını tanımlayan çatışma, umutsuzluk, karmaşa ve dengesizliğe batmaya devam edecektir. Refaha giden yol birçok engel ile dolu olsa da, aynı zamanda umut ile de döşenmiştir.

İnsanlığın özlemini çektiği dünya medeniyeti, yaşamın maddi ve ruhani boyutlarının uyum içinde olduğu ve eşitlik ile adalet gibi ruhani prensiplerin ticaret ve yönetim gibi medeniyetin maddi yönlerine nüfuz ettiği bir medeniyettir. Doğal olarak, bir medeniyetin etkinliği ve canlılığı, onu oluşturan parçaların gücüne bağlıdır. Bu bakımdan bireyler, kurumlar ve toplumu oluşturan diğer bileşenler arasındaki ilişkileri yöneten nitelikler hakkında söylenecek çok şey vardır.

Hüküm süren ekonomik ve jeopolitik düzenler, çatışma ve saldırganlık tutumları ile öyle özdeşleşmiştir ki, birçok kişi bu niteliklerin insan doğasının kaçınılmaz özelliklerini teşkil ettiği görüşüne boyun eğmiştir. Ancak, şiddete, bencilliğe, korkaklığa ve rekabete eğilim gösteren insanların, aynı zamanda nazik olma, başkalarını kendilerine tercih etme, çok büyük kişisel bedeller pahasına kahramanlık yapma ve rekabet kabul görürken işbirliği yapabilme becerilerini de defalarca sergilediğini bilmekteyiz. Hükümetler, dinamik öğrenme süreçlerini halklarının içinde gizli bulunan ruhani ve ahlaki güçlerin nasıl gelişip salıverileceği üzerine odaklayarak vatandaşlarının yüksek doğalarını eğitmek için yeterli kaynakları sunabilse, bu asil özellikleri ne kadar daha çok ortaya çıkardı?  Dahası, güç ilişkilerini şimdiye kadar tanımlamış olan dinamikler, insanlığın bir olduğu gerçek anlayışı ışığında yeniden düşünülmelidir ki bütün insanlar anlamlı yaşamlar sürdürebilme fırsatına sahip olabilsin. Bu çaptaki değişimlerin zor kazanılacağı aşikârdır ve liderlerin ve dünya vatandaşlarının vizyonunu, fedakârlığını ve uzun vadeli adanmışlığını gerektirecektir.

Gelişmekte olan bir medeniyet, tüm insanlardan yararlanarak onların kabiliyet ve yeteneklerini herkesin iyiliği ile uyumlu hale getirecektir.  Bu, tüm çocuklar kendi zihinsel ve ahlaki kabiliyetlerini geliştirmelerine yardımcı olan kaliteli bir eğitime erişebildikçe giderek daha da mümkün olacaktır. Dahası yetişmekte olan nesillerin ilk eğitmenleri kadınlar oldukları için, onların eğitim fırsatı tüm toplumlarda vurgulanmalıdır. Kadınların işgücüne, ve aslında yaşamın her alanına, katabileceği müşfik ve uzlaştırıcı niteliklerin değeri uzun zamandır azımsanmakta ve insanlık bunun sonucu olarak acı çekmeye devam etmektedir. Kadınların ve erkeklerin gerçek ortaklığı hayatın her alanında ortaya çıktığında olgunlaşacak meyveleri öncesinde öngörebilir miyiz? İnsanlık, biri kadın diğeri erkek olan iki kanada sahip ve kadın kanadı bunca zamandır baskı altında tutulduğu için uçmakta zorlanan bir kuşa benzetilebilir. İki kanadı da koordineli ve güçlü iken insanlığın uçabileceği muazzam yükseklikleri kim tam anlamıyla tahayyül edebilir?

Gençlik dönemi, her insanın yaşamında büyük öneme sahiptir. Yaşamın bu zamanı, özel fırsatlarla dolu bir dönemi temsil eder. Bu, gençlerin hizmete yönelebildikleri ve tüm hayatları boyunca yanlarında taşıyacakları toplumsal sorumluluk hissini geliştirebildikleri bir hazırlık ve hareket zamanıdır. Bu ikisi de özel bir eğitim olmadan gerçekleşmez.  Akranı olan kadınlara saygı duyan genç ile onlara kötü davranan diğer bir genç arasındaki farkı eğitim belirler. Böyle tutumların eğitimi, evde, okullarda, toplumlarda ve hayatın vuku bulduğu pek çok toplumsal ortamda gerçekleşir.

Aile, şekillendirici eğitimin gerçekleştiği hayati bir toplumsal ortamdır. Bu bakımdan, kadınların yaşamlarının odaklı bir dönemini çocukların yetiştirilmesine adamaya karar vermeleri halinde onları, çalışma hayatına anlamlı katkıları sunabilecekleri ortamların dışında bırakmayacak bir şekilde, yaşadıkları toplumlarında yapılması gereken düzenlemeler konusunda öğrenilecek çok şey vardır. Diğer taraftan, babaların ailelerinin yaşamlarındaki kayda değer rolünün farkında olmak önemlidir; babaların bu alana azımsanamayacak ölçüde dâhil olma becerileri özel bir ilgiyi hak etmektedir.  

Dünya ile ilişkilerimizi yöneten disiplin, büyük ölçüde ailede biçimlenir. Adaletsiz ya da adaletli olma, şiddetle ya da nazikçe davranma, yalancı ya da güvenilir olma eğilimleri genellikle evde geliştirilir. Sonrasında bu alışkanlıklar toplumsal etkileşimin her anına taşınarak ya gelişimin önündeki engel ya da gelişimin sıçrama taşları haline gelerek, sonuçta toplumun dokusunu ya paramparça eder ya da bir araya getirir. Örneğin, eğer erkek kardeşlerin kız kardeşlerine egemen olmalarına izin verilirse, oturma odasından sınıfa, işyerine ve nihayetinde uluslararası alana taşınacak bir alışkanlık oluşturulur. Diğer yandan, kız çocukları karar alma süreçlerine dâhil edildiklerinde ve erkek çocuklar evin işleriyle ilgilenmeleri için teşvik edildiklerinde kişilikler gelişmeye başlar. Çocuklar, hem erkek hem de kız çocuklarının zihinsel güçlerinin hayati olduğunu ve kadınlara özgü olarak bilinen besleyici niteliklerin erkekler tarafından sergilendiğinde de eşit derecede övgüye değer olduğunu öğrenirler.

Daha yapılanmış eğitim programlarına gelince,  yaşamın bu aşamasının önemi akılda tutulmalıdır.  Bu dönem gençlerin, toplumlarının ekonomik yaşamı da dâhil olmak üzere, yaşamın tüm boyutlarında kendi rollerini anlamaya başladıkları bir dönemdir. Eğer yetişmekte olan nesiller sadece hastalıklı bir sistemin içinde çalışmayıp nihayetinde gelişen bir medeniyetin yaratılmasına gitgide katkıda bulunacaklarsa, anahtar role sahip ana yetenekler erken yaşlarda geliştirilmelidir.

Öncelikle, gençlerin eğitimi filizlenmekte olan ruhani, fiziksel ve zihinsel güçlerine hitap edecek dinamikleri kapsamalıdır. Erken yaştan itibaren öğretilmesi gereken temel bir prensip, insanlığın birliği prensibidir. Bu kapsamda, kadın erkek eşitliği vurgulanmalıdır. Genç insanlar dünyadaki çelişkileri görürler. Sadece kelime ve kavramlar, onlara her yönden saldıran ve sıklıkla da zararlı mesajları yok edemez. Erkek ve kız çocukların kendi toplumsal ortamlarındaki meydan okumaları tanımlamak için omuz omuza çalışıp konuştukları pratik unsurların, bunları ele alacak planlara dâhil edilmesi tüm toplumun yararınadır. Aynı şekilde, ihtiyaçları belirlemeleri ve zamanla daha içerikli planlar tasarlamaları için özgürlük tanınırken hizmet aktiviteleri yürütmek adına toplumlarının bu konuda deneyimli ve güvenilir üyelerince eşlik edildiklerinde, yetişmekte olan genç nesiller yeni ve sağlıklı düşünce ve hareket modelleri geliştirmek için desteklenmiş olurlar. Erken bir yaştan itibaren gençler, gerçek liderliğin benliksiz hizmet ile özdeş olduğunu, kız ve erkek çocuklar tarafından eşit bir şekilde yapılabileceğini, konsültasyon, işbirliği ve uzun vadeli harekete adanmışlık ile başarılabileceğini öğreneceklerdir.

Dünya liderlerinin sadece, mevcut ekonomik sistemlerin kadınlardan nasıl daha fazla anlamlı katkılar alabileceğini değil ama aynı zamanda, yetişmekte olan nesillerin yeni bir ekonomik sistem inşa etmede nasıl desteklenmesi gerektiğini de ciddi biçimde düşünmeleri Bahai Uluslararası Toplumu’nun umududur.

Kadın ve kız çocuklarına yönelik salgın haldeki şiddet ve ayrımcılık bir kez daha küresel gündeme gelmiştir. Hükümetlerin, sivil toplum kuruluşlarının ve bireylerin yerel, ulusal ve uluslararası düzeydeki gayretleri, kadınların ve kız çocuklarının haklarının korunması için yasal ve kurumsal çerçevelerin geliştirilmesi sonucunu doğurmuş; dikkatleri de, kadına yönelik şiddete sıklıkla göz yumulan ve hatta görmezden gelen umursamazlık kültürüne çekmiştir.

Dünyanın her köşesinde kadınlar ve kızlar kendilerine yönelik şiddete imkan veren ve sürdüren bir kültürün ağına düşmüş durumdadırlar. Bu durum yalnızca kadınları ve kız çocuklarını etkilemez; bu, sonuç itibarı ile toplumun bütününe yönelik bir saldırıdır. Kurbanlarını, bu suçu işleyenleri, aileleri ve toplumun tamamını küçük düşürür. Bu nedenle şiddetin yok edilmesi için sadece yasalarda ve politikalarda değişiklikler yapılması yeterli değildir; kültürde, yaklaşımlarda ve inanışlarda daha köklü değişimler olması gerekir. Bu tür değişiklikler, kadın erkek eşitliğinin yalnızca ulaşılması gereken bir hedef değil, fakat insan doğası ile ilgili kabul edilmesi ve benimsenmesi gereken bir gerçek olduğu inancı üzerine inşa edilmelidir. Ruhun cinsiyeti yoktur. Bizi insan yapan asıl şey ne erkek ne de kadındır. Bu anlayışa göre eşitlik, bir araçlar listesi ya da sosyal kurallar paketinin ötesine geçer ve her bireyin doğasında var olan asaleti yansıtır.

Daha geniş bağlamda bakılınca, kadın ve kız çocuklarına yönelik şiddet ve ayrımcılık, çatışmacılık, adaletsizlik ve güvensizlik ile nitelenmiş bir toplumsal düzenin belirtilerinden birisidir. Bu toplumsal düzenin belli çıkarcı gündemlerle kısıtlanan yapıları ve süreçleri, genelin çıkarına hizmet etmekteki yetersizliklerini kanıtlamışlardır. Kadın ve kız çocuklarına yönelik şiddeti ortadan kaldırma arayışımız sürerken, daha kapsamlı ve uzun vadeli şu hedefi gözden kaçırmamalı yız: Kadının ve erkeğin daha adil ve eşitlikçi bir toplumsal düzenin kurulmasında omuz omuza çalışabilecekleri koşulları yaratmak.

Aşağıdaki tavsiyeleri değerlendirilmek üzere Komisyon’un dikkatine sunuyoruz:

Güç ve yetki kavramlarına dair süregiden anlayış yeniden tanımlanmalıdır. 2006 tarihli ‘Kadına yönelik şiddetin tüm şekilleri üzerine kapsamlı çalışma’ şöyle belirtmiştir: “yapısal güç dengesizliği ve kadın erkek eşitsizliği, kadına yönelik şiddetin hem var olma ortamıdır hem de nedenidir” (A/61/122/Add.1). Ancak iyileştirilmiş bir güç dengesi yine de yeterli olmayacaktır. Güç anlayışının bizzat kendisi ciddi bir şekilde sorgulanmalı ve tanımı temelden değiştirilmelidir. Güç ile ilgili genel anlayış, etkili bir şekilde rekabet edebilme, hükmetme ve başkalarına karşı üstünlük sağlama becerilerine odaklanma eğilimindedir. Çatışmayı kaçınılmaz kılan bu tür bir güç vurgusu, toplumun tüm üyelerinin gelişimini hızlandıracak kurumları ve süreçleri ortaya çıkarması için toplumun ihtiyaç duyduğu araçları sağlamaz. “Üzerindeki güç” şeklindeki yaygın güç anlayışı, yerini, bireysel ya da toplumsal bir kapasite bağlamında “yapma gücü” anlayışına bırakmak zorundadır. İnsanlığın kullanabileceği güç kaynaklarına dair daha geniş kapsamlı bir anlayışa ihtiyacımız vardır; örneğin dayanışma ve ortak kaygıların oluşturduğu bağlardan gelen güç, düşünce ve eylem birliğinden, adalet, dürüstlük ve doğruluk gibi vasıfların teşvik edilmesinden doğan güç gibi.

Komisyon defalarca ifade etmiştir ki, kadınların ve kız çocuklarının güçlendirilmesi, haklarını korumanın ve şiddet sarmalını kırmanın anahtarıdır. Güçlendirme, bir kabul etme, kapasite oluşturma ve harekete geçme sürecidir. Bireyler öz değerlerinin, tüm insanların tamamı yla eşit olduklarının ve hem kendi koşullarını hemde toplumun koşullarını iyileştirme kapasitelerinin farkına vardıkça güçlenirler. Kolektif düzeyde, güçlenme, hükmedici ilişkilerin eşitlik ve karşılıklılık ilişkilerine dönüşümünü kapsar.

Erkeğin şiddet ve istismar konusundaki rolünün, sorunun önlenmesi için bir anahtar niteliğinde olduğu görülmüştür. Yetişkin erkeklerin ve daha genç olanların şiddet ve istismarı yüksek sesle eleştirmeleri ve suç işleyenleri korumamaları için teşvik edilmeleri şarttır. Erkeklerin, kadın erkek eşitliği prensibini ve bu prensibin hem özel hem de kamusal yaşamdaki ifadesini tam olarak anlamak için bilinçli bir şekilde gayret göstermeleri gerekir. Erkekler evlerinde, sağlıklı ilişkilere dair ve ailenin kadın ve erkek üyelerine karşı saygı göstermeye dair model olma rollerinin önemini anlamalıdır. Kız ve erkek çocuklar, gücün doğasına ve bunun nasıl ifade edileceğine dair ilk dersi genellikle evde alırlar. Gücün çarpık bir şekilde dışa vurulması, çocuklarda çalışma ortamlarına, topluma ve sosyal yaşama taşıdıkları tavırlar ve alışkanlıklar yerleşmesinin önünü açar.

Uluslararası toplum ve Devlet tepkisel yaklaşımlar (olay olduktan sonra) yerine şiddetin önlenmesine odaklanan yaklaşımlara yönelmelidir. Şiddeti önlemenin ilk adımı, belirtilerinden çok onun altında yatan sebepleri tanımlayıp bunların üzerine eğilmek olmalıdır. Şiddeti önlemeyi amaçlayan gayretler cinsel kimlik ve güç ile ilgili yaygın anlayışları, kadınları ve kız çocuklarını şiddete maruz kalma riskiyle baş başa bırakan ayrımcılık ve dezavantajların neler olduğunu hesaba katmalıdır. Hükümetlerin başlattıkları çeşitli koruma programları, bütünsel bir toplumsal dönüşümün eksikliği nedeni yle sekteye uğramıştır. Bu tür bir dönüşüm, tutumlar, kültür ve toplum yaşamı seviyesinde ve bunların yanı sıra şiddeti ve istismarı koruyup normalleştiren yapılarda değişiklikleri içerir. Bugüne dek şiddet karşıtı eylemlerin çoğunluğu sivil toplum kuruluşları tarafından ve kısıtlı kaynaklarla yürütülmüştür. Hükümetlerden beklenen, bu dönüşümün gerektirdiği ve sivil toplumun çalışmalarına destek olacak politika ve programları hayata geçirme sorumluluğunu daha fazla üstlenmeleridir. Ayrıca dengelerin hassas olduğu ya da savaş halinde veya savaş ertesi evrede olan ülkelerde yaşayan kız çocuklarına ve kadınlara yönelik şiddeti önleyecek stratejileri belirleyecek daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Toplumsal dönüşüme yönelik yaklaşımlardan biri, çocuklara ve gençlerde değerlilik duygusunu yerleştiren ve hem kendi aile bireylerinin hem de toplum genelinin esenliğine dair bir sorumluluk duygusu geliştiren eğitimdir. Dünya çapındaki Bahai toplumunun toplumsal dönüşüme katkı deneyimlerine dayanarak, eğitim faaliyetleriyle ilgili bu tür dönüşümü destekleyen bazı öğeleri paylaşıyoruz: Mutluluk ve saygınlığın dürüst olmakta yattığı anlayışı; ahlaki cesaretle davranma yeteneği; çatışmacı olmayan karar alma sürecine katılma yeteneği; kişinin, ihtiyaçlarını saygınlık içinde karşılayabileceği en üst düzeyde bir üretkenlik; toplumsal koşulları analiz edebilme ve bunları şekillendiren güçleri anlayabilme becerisi; fikirleri anlaşılır netlikte ve akıllıca ifade etme yeteneği; işbirliğini besleme kapasitesi; topluma hizmet üzerine bir vurgu. Kızların kaliteli bir eğitime kavuşmasına ağırlık verilmesi şart olmakla beraber erkek çocukların özellikle cinsiyet eşitliği ile ilgili konularda eğitilmesi konusuna da gerekli önem verilmelidir.

Kadınlara ve kız çocuklarına yönelik şiddetin herhangi bir şeklini mazur gösteren hiçbir töre, gelenek ya da dini yorumun, kadınlara ve kız çocuklarına yönelik şiddetin yok edilmesi zorunluluğunun önüne geçmesine izin verilemez. Kadına yönelik şiddete izin veren kültürel ve dini geleneklerin arkasına sığınma biçimindeki esef verici alışkanlık, yasal ve ahlaki bir cezasızlık ortamının sürmesine neden olmaktadır. Hükümetlerin kadınları ve kız çocuklarını şiddetten koruma sorumluluğu, tüm bu geleneklerin hepsinin önüne geçmelidir. Davranış ve inançları şekillendirmede kritik rol oynayan dini liderler de kadın erkek eşitliği prensibini açık bir dille desteklemelidirler. Kadınlara ve kız çocuklarına yönelik şiddeti onaylayan ya da teşvik eden alışkanlık ve düşünceler ortadan kaldırılmalıdır. Kadınların tüm dinlerde söz hakkı olduğu da unutulmamalıdır. Çok sıklıkla, cehalet, eğitimde veya seslerini duyurmada fırsat eksikliği gibi nedenlerle, dinin ne olduğu ve dini öğretilerin özel ve kamusal yaşamla bağlantısı tarif edilirken kadınların görüşleri dillendirilememiştir.

Hükümetler kültürel dokunulmazlığı yok etmek için kapsamlı önlemler almak zorundadırlar. Kadın birey, onun ailesi ve toplumu Devletin koruması altındadırlar. Yine de bir cezasızlık kültürü birçok yörede varlığını ısrarla sürdürmektedir; kadınlara ve kız çocuklarına yönelik şiddet ve istismarın failleri cezasız kalmaktadır (ya da yetersiz bir cezaya çarptırılmaktadır). Olayın kurbanları, zararın telafisine veya destek hizmetine dair araçlardan ya çok az faydalanabiliyor ya da hiç faydalanamayıp bu imkana erişemiyorlar. Kadınlara ve kız çocuklarına yönelik şiddeti engellemek için daha fazlasının yapılması gerekiyor. Örneğin, çok sık bir şekilde, kadınları koruyacak yasaların uygulanması için yetersiz kaynak ayrılıyor ve mağdurlaraözel hizmetler mevcut değildir. Birçok şiddet ve taciz olayında suçlular ağı geniştir ve taciz konusunda sessiz kalınması için yapılan baskı güçlüdür. Suça karışanlara verilecek cezaların, birçok halde intikam saldırısından korunması gereken kurbanların emniyetini güvence altına alacak önlemlere eşlik etmesi gerekir. Güvenlik Konseyi’nin kararlarında kadın, barış ve güvenliğe ilişkin verilen taahhütlerin ulusal eylem planlarına dâhil edilmesi bu konuda olumlu bir adım olmuştur.